Przejdź do zawartości

Asko Parpola

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Asko Parpola

Asko Heikki Siegfried Parpola (ur. 12 lipca 1941 w Forssie) – fiński indolog, profesor Uniwersytetu Helsińskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Parpola ukończył szkołę średnią w Helsinkach w 1959[1]. W tym samym roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Helsińskim; na początku była to filologia klasyczna, jednak po niedługim czasie zamienił to na sanskryt i indoeuropejskie porównawcze językoznawstwo[2]. Uzyskał bakalaureat w 1963 i licencjat w 1966, zaś w 1968 stopień naukowy doktora w zakresie sanskrytu i indoeuropejskiego językoznawstwa porównawczego[3]. Rozprawa doktorska, napisana pod kierunkiem Pentti Aalto, traktowała o do tamtej pory nieprzetłumaczonej sutrze Drāhyayana-Śrauta i była kontynuacją pracy, którą rozpoczął Julio Reuter[2]. Pierwszą podróż do Indii odbył 1971[2]. W latach 1982–2004 był na tej uczelni profesorem nadzwyczajnym indologii[3]. Był naukowcem wizytującym w Kolegium Churchilla (Uniwersytet w Cambridge) w 1987, a także na Uniwersytecie Kiotyjskim w 1999[3].

Parpola badał między innymi religie Indii (hinduizm i jego święte księgi Wedy)[4]. W roku 1994 napisał monografię Deciphering the Indus script traktującą o starożytnej kulturze Indusu i jej systemu pisma, który usiłował rozszyfrować[4]. W dziele tym zgromadził całą istniejącą wiedzę na temat tego systemu pisma, na podstawie niemal 4000 znanych tekstów, i doszedł do wniosku, że prawdopodobnie jego całkowite odszyfrowanie jest niemożliwe, ponieważ zachowane teksty są zbyt krótkie[5]. Postawił również hipotezę, że język doliny Indusu należał do języków drawidyjskich[5]. Do jego badań zainspirowała go praca Johna Chadwicka, który odszyfrował był pismo linearne B[2]. W badaniach języka doliny Indusu Parpola współpracował między innymi ze swoim bratem, asyrologiem Simo Parpolą, oraz z lingwistą komputerowym Kimmo Koskenniemi[2]. Sam Chadwick zarekomendował dzieło Deciphering the Indus Script do wydania przez Cambridge University Press[2].

W kręgu jego zainteresowań znajduje się również prehistoryczna archeologia Azji Południowej oraz języki Indii, jak sanskryt, malajalam, tamilski[6]. Zorganizował nauczanie języków tamilskiego i malajalam w Uniwersytecie Helsińskim przez rodzimych użytkowników tych języków.[2]

Kawaler I klasy Orderu Białej Róży Finlandii 1990, komandor Orderu Lwa Finlandii[3]; członek Suomalainen Tiedeakatemia od 1990[7]; honorowy członek American Oriental Society[8]; od 2000 członek Academia Europaea[9]. W 2015 za swoją pracę nad sanskrytem wyróżniony został nagrodą prezydenta Indii[10].

Jest bratem asyriologa Simo Parpola[11]. Jego żona, Marjatta Parpola, jest antropologiem kulturowym (badaczem kultury braminów w Kerali)[12].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Asko Parpola - University of Helsinki Research Portal - University of Helsinki [online] [dostęp 2018-08-12] (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g Asko Parpola, The Roots of Hinduism : the Early Aryans and the Indus Civilization, Oxford University Press, 2015, vii–xiii, ISBN 978-0-19-022692-3.
  3. ↑ a b c d Asko Parpola - 375 Humanister [online], 375humanistia.helsinki.fi [dostęp 2018-08-11] (szw.).
  4. ↑ a b Sök - Uppslagsverket Finland [online], www.uppslagsverket.fi [dostęp 2018-08-11] (szw.).
  5. ↑ a b Florian Coulmas, Review of Deciphering the Indus Script, „Language”, 72 (1), 1996, s. 167–170, DOI: 10.2307/416809, JSTOR: 416809 [dostęp 2018-08-11].
  6. ↑ Asko Parpola's homepage [online], www.helsinki.fi [dostęp 2018-08-12] [zarchiwizowane z adresu 2001-12-20].
  7. ↑ Kotimaiset jäsenet, Suomalainen Tiedeakatemia [dostęp 2018-08-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12] (fiń.).
  8. ↑ Honorary Membership – American Oriental Society [online], www.americanorientalsociety.org [dostęp 2018-08-11].
  9. ↑ Academy of Europe: Parpola Asko [online] [dostęp 2018-08-11].
  10. ↑ President Award [online], www.sanskrit.nic.in [dostęp 2018-08-12].
  11. ↑ Suomalaiset superveljekset tulkitsevat tuhansia vuosia vanhoja kirjoitusmerkkejä, „Helsingin Sanomat”, 7 maja 2016 [dostęp 2018-08-11] (fiń.).
  12. ↑ Marjatta Parpola, My Field Studies and Museum Work, [w:] Xenia Zeiler (red.), Research on India in Finland: Past, Present, Future, 2017, s. 61–65, ISBN 978-952-93-9012-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Asko_Parpola&oldid=71504802”